14
Promocja
Gazeta Jabłonka 03.04.2019 r.
Współczesne rolnictwo i sadow-
nictwo w kontekście wymogu
dbałości o owady zapylające
We współczesnym rolnictwie
i sadownictwie zastosowanie
środków ochrony roślin jest po-
-wszechne. Jest to często ko-
nieczny warunek oczekiwanej
wielkości plonów takich jak zbio-
ry rzepaku, a także jabłek, gru-
szek, malin i wielu innych owo-
ców. Jednakże w sytuacji braku
owadów zapylających, a w szcze-
gólności pszczół miodnych, na-
wet intensywne zabiegi ochrony
roślin nie przyniosą wymiernych
efektów. W przypadku wielu
owoców lub warzyw zapylanie
odgrywa najważniejszą i kluczo-
wą rolę, a odpowiednie zabiegi
agrotechniczne i zwalczanie cho-
rób oraz szkodników są kwestią
wtórną, jednakże bardzo często
niezbędną.
Zazwyczaj zabieg za pomocą
ochrony roślin jest przez rolnika
lub sadownika wykonany zgod-
nie z zaleceniami, prawidłowo,
a jednak pewne ogólne warun-
ki mają wpływ na osłabienie
pszczół, a w dalszym etapie nie-
kiedy dochodzi do wyginięcia
poszczególnych rodzin pszcze-
lich. Przedmiotem wielu prac
naukowych opublikowanych w
renomowanych czasopismach z
tzw. listy filadelfijskiej jest analiza
oddziaływania neonikotynoidów
z receptorami nikotynowymi
owadów. Skutkiem zastosowa-
nia pestycydów z grupy neoni-
kotynoidów jest śmierć nie tyl-
ko szkodnika upraw, lecz często
powolne osłabienie kondycji
owada pożytecznego – pszczoły
miodnej.
Prenylowe pochodne chalkonów
chmielowych zawarte w prepa-
racie Vitaeapis® opracowanym
przez prof. dr hab. Mariusza Ga-
gosia i opatentowanym przez
BioActive-Tech Sp. z o.o. z Lubli-
na, działając na układ nerwowy
pszczół, chronią je przed skutka-
mi działania środków ochrony
roślin, szczególnie z grupy neo-
nikotynoidów. Pszczoły zabez-
pieczone preparatem Vitaeapis®
wykazują odporność na insek-
tycydy – po zastosowaniu pre-
paratu Vitaeapis® pszczoły żyją
nawet po bezpośrednim kon-
takcie z pestycydami w dawkach
toksycznych, nie ulegają stopnio-
wemu osłabieniu i są bardziej
odporne na choroby (szczegóły
w miesięczniku „Pszczelarstwo”
2014, nr 3).
Nawet niska ekspozycja na neo-
nikotynoidy może powodować
poważne subletalne działanie na
pszczoły. W publikacji Greenepa-
ce „Przegląd czynników zagra-
żających owadom zapylającym
i rolnictwu w Europie” stwier-
dzono, że subletalne skutki obej-
mują szeroki zakres zaburzeń
zachowania u pszczół miodnych,
np. tiametoksam „w stężeniach
subletalnych:
- pogarsza pamięć średnio-
okresową i metabolizm mózgu
pszczół miodnych,
- zaburza zachowania pszczół
miodnych zbierających pokarm,
- nawet w bardzo niskich daw-
kach wywiera szkodliwy wpływ
na rozwój kolonii trzmieli; szcze-
gólnie negatywny wpływ na
matki,
- negatywny wpływ na rozwój
systemu nerwowego i zdolność
poruszania się u nowo wygry-
zionych robotnic dziko żyjących
gatunków pszczół,
- w niskich dawkach porówny-
walnych ze stężeniami odnajdo-
wanymi w warunkach polowych
i w połączeniu z pyretroidem
(Iambda-cyhalotryną) zwiększa
śmiertelność robotnic i zmniej-
sza zdolności zbierania pokarmu
u trzmieli, szkodząc zdrowiu ca-
łej kolonii.”
W odpowiedzi na powyższe pro-
blemy podjęte przez Greenpeace
należy stwierdzić, że preparat Vi-
taeapis® realizuje oczekiwania
współczesnego pszczelarstwa,
ale również rolnictwa i sadow-
nictwa, w zasadzie realizuje
wyzwania współczesnych cza-
sów. Przeprowadzone badania
wskazują na dużą skuteczność
preparatu Vitaeapis® w ochronie
rodzin pszczelich przed skutka-
mi działania neonikotynoidów.
Nawet rodzina pszczela osłabio-
na na pożytkach (na uprawie
rzepaku, w sadach, ogrodach),
na których zastosowano środki
ochrony roślin po zastosowaniu
Vitaeapis® szybko powraca do
zdrowia.
Według aktualnej wiedzy, praw-
dopodobnie molekuły neoni-
kotynoidów nie docierają do
receptora nikotynowego i nie
blokują jego czynności. Można
przypuszczać, że aktywne czą-
steczki preparatu mogą oddzia-
ływać z receptorem, tworząc
swego rodzaju barierę blokującą
propagację neonikotynoidów w
organizmie pszczoły. Vitaeapis®
wychodzi naprzeciw potrzeby
jaką jest selektywne zabezpie-
czenie pszczół przed negatyw-
nym działaniem neonikotyno-
idów na rodziny pszczele.
Instynkt higieniczny i samo-
oczyszczanie się pszczół
Zachowania higieniczne pszczół
to cecha, która koreluje z opor-
nością na grzybice, zgnilca ame-
rykańskiego,
Varroa destructor
oraz inne choroby rozwijające się
w ulu. Na skutek zachowań hi-
gienicznych pszczoły są w stanie
wykryć, otworzyć i usunąć zain-
fekowany czerw, zanim stanie się
zaraźliwy i w ten sposób spowol-
nić rozprzestrzenianie się choro-
by, a nawet ją wyeliminować.
Można wskazać wiele prac na-
ukowych, w których autorzy
wyraźnie podkreślają, że zwięk-
szenie instynktu higienicznego
rodziny pszczelej leży u podstaw
jej zdrowia. Jedną z metod pod-
noszenia instynktu higieniczne-
go pszczół jest dobór właściwego
materiału genetycznego do una-
sieniania królowej. Ponadto rów-
nież sposób odżywiania, obec-
ność pożytku i pory roku wpływa
na właściwy poziom naturalnych
zachowań higienicznych rodziny
pszczelej.
Przeprowadzono specjalistyczne
badania nad instynktem higie-
nicznym pszczół, polegające na
zamrożeniu zasklepionego czer-
wiu lub nakłuwaniem go igłą.
Celem była ocena czasu reakcji
pszczół koniecznego do zlokali-
zowania martwych larw, a na-
stępnie usunięcia ich z ula.
Na podstawie przeprowadzo-
nych badań można stwierdzić,
że czas reakcji pszczół zabezpie-
czonych preparatem Vitaeapis®
skraca się dwu, a nawet trzykrot-
nie, zależnie od grupy kontrol-
nej. W krótkim czasie pszczoły
wyrzuciły martwy czerw na ze-
wnątrz ula eliminując rozwój
zakażeń. Ten fakt oznacza, że
preparat Vitaeapis® wspomaga,
a nawet przywraca, naturalny in-
stynkt higieniczny pszczół.
Ponadto stwierdzono, że analo-
giczny mechanizm działania wy-
stępuje w rodzinach pszczelich
dotkniętych grzybicą. Po zasto-
sowaniu preparatu Vitaeapis®
nastąpiło sprawniejsze oczysz-
czanie gniazda z wapiennych
mumii (przerośniętego grzybnią
martwego czerwiu) przez pszczo-
ły, hamując jednocześnie dalszy
rozwój choroby (http://wol-
nepszczoly.org/wywiad-z-pania--elzbieta-kowalczyk/). Po zasto-
sowaniu preparatu Vitaeapis®
w rodzinach chorych na grzybicę
nastąpiła cicha wymiana matki.
Zatem preparat Vitaeapis® może
uruchamiać mechanizmy prowa-
dzące do diagnozowania matki
jako rezerwuaru chorób (wekto-
ra przenoszenia) z jednoczesnym
sygnałem do jej cichej wymiany.
Podobne obserwacje poczynio-
no w przypadku inwazji
Varroa
destructor.
Po zastosowaniu pre-
paratu Vitaeapis® zaobserwowa-
no znaczący osyp
V. destructo
r
na dennicę. Wnikliwa obserwa-
cja wykazała, że Varroa są żywe,
lecz zostały zrzucone z pszczół w
wyniku tzw. efektu iskania się,
występującego np. u pszczoły
kaukaskiej. Oznacza to, że prepa-
rat nie zabija V. destructor, lecz
pszczoły w wyniku podniesione-
go instynktu higienicznego same
zrzucają go w rezultacie samo-
czyszczania się.
Wyjątkowe właściwości flawo-
noidów chmielowych
Flawonoidy chmielowe zawarte
w Vitaeapis® są bezpieczne dla
pszczół i dla miodu. Niniejsze
twierdzenie zostało potwierdzo-
ne wynikami badań, w tym ba-
dań próbek miodu rzepakowego
wykonanymi przez Zakład Bada-
nia Bezpieczeństwa Żywności w
Skierniewicach. Preparat Vita-
eapis® powinien być stosowany
przez cały sezon i przez wszystkie
pokolenia pszczół dla utrzymania
zdrowotności rodziny pszczelej.
Po zastosowaniu preparatu Vita-
eapis® na rodziny pszczele nastę-
puje wzmożony ruch pszczół na
wylotku oraz zwiększa się obron-
ność ula. Ponadto odnotowano
nasiloną aktywność pszczół oraz
wzrost ich wigoru. W pierwszej
połowie sierpnia w ulach zabez-
pieczonych preparatem Vita-
eapis® zauważono znaczną, w
porównaniu z kontrolą, intensy-
fikację czerwienia matek pszcze-
lich. Oznacza to zwiększenie siły
rodziny pszczelej przed zimą, co
znacząco przyczynia się do jej
przetrwania.
Chmiel zwyczajny (
Humulus
lupulus L.
) jest powszechnie
znany, ale niewiele osób zdaje
sobie sprawę z tego, jak dużo
różnorodnych związków ak-
tywnych występuje w jednej
roślinie, w tym przypadku w
chmielu zwyczajnym. Spośród
wielu związków ekstrahowanych
z chmielu szczególnie korzystne
działanie wykazują flawonoidy
chmielowe. Oczywiście, nie spo-
sób zaprzeczyć, że również pyłek
pszczeli jest źródłem flawono-
idów wykazujących wielokierun-
kowe działanie prozdrowotne.
Flawonoidy wykazują działanie
antyoksydacyjne, bakteriobój-
cze, przeciwzapalne, polepszają
proces ziarninowania w miejscu
gojących się ran. Siła antyoksyda-
cyjnego działania flawonoidów
zależy od liczby i położenia grup
hydroksylowych. Im więcej grup
hydroksylowych, tym silniejsze
działanie flawonoidu. Z tego
właśnie względu szczególną siłą
działania odznaczają się flawo-
noidy chmielowe. Tę szczególną
cechę flawonoidów chmielo-
wych wykorzystał Profesor Ma-
riusz Gagoś i opracował kolejny
nowy preparat Vitaeapis® Pre-
mium.
Vitaeapis® Premium
Systematyczne stosowanie Vita-
eapis® Premium chroni pszczoły
przed osłabieniem siły rodziny
pszczelej na pożytkach i zwiększa
jej siłę obronną przed zatrucia-
mi i chorobami. Zalecane zasto-
sowanie preparatu Vitaeapis®
Premium to kilka dni przed pla-
nowanymi w promieniu lotu
pszczół zabiegami rolniczymi.
Natomiast w celu wzmocnienia
siły rodziny pszczelej oraz pobu-
dzenia zachowań higienicznych
pszczół, w tym samooczyszcza-
nia, zaleca się zastosowanie pre-
paratu Vitaeapis® Premium rów-
nież podczas przygotowania do
zimowli, po zimowli, w okresie
łączenia rodzin, a także szczegól-
nie w celu odnowy biologicznej
pszczół po zastosowaniu leków
warroabójczych.
Wynalazek Vitaeapis® oraz Vi-
taeapis® Premium ma na celu
profilaktykę, wzmocnienie orga-
-nizmu pszczoły tak silnie, by ro-
dzina pszczela samodzielnie mo-
gła przezwyciężyć i ochronić się
przed chorobą, przed źródłem
zakażenia. Stosowanie przez
pszczelarza mieszanki paszowej
Vitaea-pis® to kierunek działa-
nia mający na celu profilaktykę,
podniesienie instynktu higienicz-
nego pszczół, samooczyszczania
się pszczół, wykorzystanie „po-
tencjału obronnego” samych
pszczół. Hasło
„Zdrowe pszczoły
– zdrowy miód”
i
„Dobre, bo pol-
skie”
jest w tym przypadku uza-
sadnione.
Warto wspomnieć również, że
systematyczne stosowanie Vita-
eapis® Premium nie tylko zwięk-
sza siłę obronną rodziny pszcze-
lej przed osłabieniem, zatruciami
i chorobami, ale również wzmac-
nia u pszczół smak i zapach, co
powoduje, że syrop jest chętniej
pobierany przez pszczoły.
Podsumowanie
Preparat Vitaeapis® oraz Vita-
eapis® Premium chroni pszczoły
przed negatywnymi skutkami
zastosowania środków ochrony
roślin. Konsekwencją działania
preparatów Vitaeapis® jest akty-
wacja instynktu higienicznego w
rodzinach o wydłużonym czasie
wynoszenia chorego lub mar-
twego czerwiu. Aktywacja in-
stynktu higienicznego powoduje
zrzucanie przez pszczoły rozto-
czy
Varroa
, wyrzucanie poza ul
grzybic łącznie z
Nosema
. Czy-
sty ul to zwiększenie czerwienia
matki, a w konsekwencji – silna
rodzina. Pszczelarze, którzy za-
stosowali Vitaeapis® na rodziny
pszczele, zauważyli brak nastroju
rojowego po podaniu preparatu.
Z drugiej strony, w niektórych ro-
dzinach nastąpiła cicha wymiana
matki.
Według badań, w rezultacie za-
stosowania preparatu Vitaeapis®
pszczelarz uzyskuje nawet o 30
kg więcej miodu z ula. Osyp na
dennicy po zimowli jest nieliczny.
Pszczoły żyją dłużej.
Więcej informacji na stronie
https://vitaeapis-new.plW jaki sposób chronić pszczoły
przed zatruciami w sadach?
dr Małgorzata Kruszewska-Gagoś
, Prezes Zarządu BioActive-Tech Sp. z o.o., Lublin, Polska
Konsultacje naukowe –
prof. dr hab. Mariusz Gagoś
( info@bioactivetech.pl)