Vat od wycofanych owoców - Płacić czy nie płacić?

Producenci owoców i warzyw, którzy ucierpieli w wyniku wprowadzenia rosyjskiego embarga w 2014 roku mogli skorzystać z programu pomocy. Tymczasowe nadzwyczajne unijne środki wsparcia obejmowały operacje wycofania z rynku, zielonych zbiorów i niezbierania plonów. Polscy producenci korzystając z mechanizmu wycofania owoców i warzyw z rynku dostarczyli swoje produkty do zarejestrowanych jednostek organizacyjnych. W chwili gdy środki wsparcia zostały już producentom wypłacone pojawiły się informacje, iż sadownicy powinni od tych kwot odprowadzić VAT.
W zaistniałej sytuacji wielu producentów zwróciło się do Ministerstwa Finansów z prośbą o interpretację indywidualną dotyczącą zaistniałej sytuacji. W odpowiedzi na szerzącą się liczbę zapytań Ministerstwo Finansów informowało, że w sytuacji nieodpłatnego przekazywania w ramach „operacji wycofania z rynku w celu bezpłatnej dystrybucji” podmiotom (m.in. szkołom, organizacjom charytatywnym) owoców i warzyw przez producentów rolnych w zamian za przyznaną rekompensatę, dochodzi do dostawy tych towarów, która zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) tzw. ustawą o VAT, podlega opodatkowaniu tym podatkiem. W takim przypadku otrzymaną kwotę wsparcia finansowego z tego tytułu należy uznać za formę wynagrodzenia za przekazane tym podmiotom towary. Podstawa opodatkowania nie obejmuje samego podatku VAT. Oznacza to, że podstawa opodatkowania obejmuje całą kwotę otrzymanego wynagrodzenia za przekazane towary, w tym także wszystkie wskazane przez producentów elementy kosztowe przedmiotowej dostawy, takie jak: pakowanie, transport i sortowanie owoców bądź warzyw.”- oznaczało to iż VAT od wycofanych owoców należy opłacić. 
Jedna z grup producentów owoców i warzyw broniąc swojego stanowiska (jak i większości sadowników), iż dostawa i przekazanie produktów spożywczych na rzecz organizacji pożytku publicznego są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o tym podatku, wystąpiło do Ministra Finansów o interpretacje Indywidualną. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, że takie przekazanie żywności jest w istocie odpłatną dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, za którą spółka otrzymuje wynagrodzenie w postaci dopłaty. Przypomniał, że w świetle art. 29a ust. 1 za podstawę opodatkowania należy uznać wszystko, co stanowi zapłatę, włączając w to dopłaty, subwencje i wszelkie dopłaty, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę). Bez VAT są wyłącznie takie dotacje, które nie są uzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów, tylko mają na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności. Jak zostało stwierdzone - w tej sytuacji tak nie było, bo łatwo można było przyporządkować otrzymaną przez spółkę wypłatę do ilości dostarczanych owoców.
Powyższa Grupa producentów zaskarżyła jednak interpretacje indywidualną Ministra Finansów z dnia 19 marca 2015 r. nr IPPP1/4512-140/15-2/AW do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Dnia 7 lipca 2016 roku WSA w Warszawie orzekł na korzyść powyższego producenta warzyw. Sędzia w uzasadnieniu wyjaśnił, iż stanowisko organu – jakoby wsparcie w związku z embargiem miało być zapłatą – jak uznał jest to absolutnie nielogiczne w świetle celu, jaki przyświecał przepisom unijnym. Dodał, iż założeniem było zrekompensowanie strat poniesionych przez polskich producentów. Podkreślił również, że warunkiem uzyskania wsparcia było nieodpłatne przekazanie owoców, dodał iż w takim wypadku nie można mówić ani o cenie i kwocie należnej, ani też o podstawie opodatkowania. Wyrok jest j nieprawomocny. W uzasadnieniu podano, iż skoro „skarżąca spółka  spełniła warunki określone przepisami rozporządzenia z dnia 4 września 2014 r., to otrzymane przez nią za pośrednictwem Agencji Rynku Rolnego wsparcie nie nastąpiło z tytułu (w zamian) przekazania owoców jednostkom uprawnionym. Warunkiem uzyskania tego wsparcia było bowiem nieodpłatne przekazanie owoców. Podnoszona przez organ interpretacyjny okoliczność, że kwota wsparcia obliczana jest w zależności od ilości przekazanych owoców nie ma w ocenie Sądu istotnego znaczenia dla sprawy, albowiem taki sposób określania wysokości wsparcia nie decyduje, że owoce te zostały przekazane w zamian za otrzymaną przez Skarżącą należność. Reasumując wsparcie otrzymane przez Skarżącą zdaniem Sądu nie zwiększa podstawy opodatkowania stosownie do art. 29a ust. 1 u.p.t.u. Jeżeli, o czym wyżej mowa, owoce uprawnionym jednostkom przekazane zostały nieodpłatnie, to organ przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien ponownie dokonać interpretacji art. 43 ust. 1 pkt 16 oraz art. 86 ust. 8 pkt 3 u.p.t.u.”
Czy jest to szansa dla sadowników ? Co z osobami, które opłaciły VAT? Przytoczone Orzeczenie Sądu oprócz nadziei dla producentów owoców i warzyw, rodzi wiele pytań-pozostaje mieć nadzieje, iż w ciągu najbliższych miesięcy zostaną one wyjaśnione.

Aleksandra Kapusta
Związek Sadowników RP