Odszkodowanie za słupy na gruncie

Służebność jest prawem, które obciąża nieruchomość jednego właściciela na rzecz właściciela innej nieruchomości. Łączy się to oczywiście z ograniczeniem w możliwości dysponowania swoją nieruchomością przez właściciela nieruchomości, przez którą biegną urządzenia przesyłowe, czy to znajdujące się na powierzchni ziemi, czy też pod nią.
    Z tym ograniczeniem wiąże się oczywiście konieczność rekompensaty ze strony przedsiębiorstwa, które wykorzystuje swoje urządzenia do przesyłania np. energii elektrycznej przez naszą ziemię. Jeżeli nie była zawierana umowa o ustanowienie takiej służebności możemy się domagać przyznania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, ustanowienia odpłatnej służebności, przesunięcia lub usunięcia linii przesyłowych z nieruchomości, a nawet przymusowego wykupu nieruchomości z uwagi na spadek jej wartości.
    Maksymalny okres za jaki możemy dochodzić wynagrodzenia wstecz wynosi 10 lat. Wynagrodzenie określa się dla części, której nie można użytkować z powodu umieszczonych urządzeń na podstawie wysokości czynszu dzierżawnego, jaki właściciel mógłby otrzymywać gdyby tą część wydzierżawiał. Po ustanowieniu odpłatnej służebności przedsiębiorstwo będzie nam natomiast wypłacać wynagrodzenie za korzystanie z naszej nieruchomości w zakresie przesyłu w przyszłości.
    Nie należy zapominać o możliwości zasiedzenia służebności przesyłu przez przedsiębiorstwo po upływie 30 lat od chwili rozpoczęcia korzystania przez zakład ze zbudowanych urządzeń. Znaczna większość wspomnianych słupów i rur została wzniesiona w okresie PRL dlatego ważne jest aby sprawę rozpocząć jak najwcześniej, ponieważ w tym przypadku czas biegnie na naszą niekorzyść.
    Powyższe potwierdził ostatnio Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 lutego 2015 r. IV CSK 293/14 stwierdzając, że spółka będąca następcą prawnym sprywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego może doliczyć do czasu swojego posiadania okres posiadania tego przedsiębiorstwa pomimo, że nie było ono posiadaczem samoistnym ale dzierżyło jedynie tą służebność w imieniu Skarbu Państwa.
    Przedsiębiorstwa energetyczne proponują często odszkodowania na poziomie dużo niższym niż wartość rynkowa. Również firmy oferujące usługi odszkodowawcze nie zawsze działają w najlepszym interesie swoich Klientów.
    W tego rodzaju sprawach nieoceniona będzie pomoc radcy prawnego. Prowadzenie bowiem procesu o odszkodowanie i ustanowienie służebności przesyłu nie należy do prostych. Wymaga często uczestnictwa w wielu rozprawach, gruntownej wiedzy i doświadczenia jak również sporego uporu.

Artur Zawolski, radca prawny, Partner
Paweł Kierończyk, radca prawny