22 / 24
Poniżej błędy, które prowadzą do bra-
ku rentowności z prowadzonej działal-
ności:
•
Brak kosztówamortyzacji wcenach
sprzedaży
Największy błąd w kalkulowaniu cen
sprzedaży. Amortyzacja jest kosztem
niepieniężnym lecz bardzo ważnym.
Duża część producentów oraz firm
otrzymała wsparcie przy budowie
obiektów czy przy zakupie maszyn
oraz środków transportu. Niestety
maszyny się zużywają i wymagają
serwisów, a budynki remontów. Nie
uwzględniając w cenach sprzedaży
kosztu amortyzacji, nie będziemy w
stanie odtworzyć danego środka trwa-
łego, co zagrozi dalszemu funkcjono-
waniu gospodarstwa czy firmy.
Już w tej chwili wiele grup nie jest w
stanie sortować owoców na jakość
ze względu na zniszczone maszyny,
których koszty napraw przewyższają
możliwości finansowe producentów.
WSKAZÓWKA: Do 1 kilograma po-
winno się wkalkulowywać około 10
groszy kosztów amortyzacji.
•
Brak kalkulowania tzw. „rozważek”
Struktura sprzedaży w ostatnich la-
tach zmienia się w stronę mniejszych
opakowań. Głównymi klientami stają
się sieci handlowe z dużą ilością in-
deksów. Jabłko jest konfekcjonowane
i sprzedawane w opakowaniach od 1
kg do 6-7 kg.
Zarówno przepisy, jak i klienci wy-
magają, aby w opakowaniach była
minimum wymagana waga netto,
więc podczas produkcji w każdym
opakowaniu znajduje się więcej to-
waru, który jest oddawany bezpłatnie.
Oczywiście im mniejsze opakowanie
tymwiększa strata. I tak dla przykładu
pakując torbę 1 kg na każdym opako-
waniu mamy średnią stratę około 10
dekagramów, co daje 10 procent war-
tości sprzedaży.
W firmach „rozważka” to około 3%
towaru, co przy średniej wielkości
grupie sprzedającej około 20 tys. ton,
daje rocznie ponad 600 tys. kg towa-
ru, który został załadowany bez wy-
nagrodzenia.
WSKAZÓWKA: Do 1 kg powinno
się zatem kalkulować od 3 do 5
groszy kosztów „rozważki” w za-
leżności od cen surowca.
•
Brak kalkulowania tzw. „wysuszek”
Średni czas rotacji jabłka wmagazynie
to około 30 dni. W tym okresie około
1 % masy jabłek wyparowuje, co przy
średniej firmie daje ubytek w postaci
200 000 kg rocznie.
WSKAZÓWKA: Do 1 kg powinno się
kalkulować około 1- 2 groszywzależ-
ności od cen surowca.
•
Brak kalkulowania zwiększonej
ceny zakupu przy sprzedaży jabłek o
wyższych parametrach
W związku w ciągłym podnoszeniem
poprzeczek jakościowych przez od-
biorców, owoce jakie są sprzedawa-
ne to tzw. „szyneczka” (owoce klasy
premium). Aby je pozyskać, należy
przesortować dwa razy więcej towa-
ru. Otrzymany odpad jest praktycznie
niesprzedawalny albo sprzedawalny w
cenie drugiej klasy lub do przemysłu.
Aby sprzedać 100 kg Ligola o wy-
barwieniu minimum 40 % i kalibrze
75/85, musimy przesortować przynaj-
mniej 250 kg surowca, z któregowięk-
szość później trafi do przemysłu lub
zostanie sprzedana w cenach zakupu.
WSKAZÓWKA: Oznacza to, że tak
wyselekcjonowany towar powinien
być wyceniany przynajmniej dwu-
krotnie drożej.
•
Brak kalkulowania faktycznych
kosztówpracy
Koszty liczone są często na podstawie
krótkiego wycinka pracy, kiedy to wy-
dajności są „sztuczne”. Wcałorocznym
procesie sortowania i pakowania jest
wiele przestojów, awarii, jak również
występuje bardzo duża rotacja pra-
cowników, którzy w konsekwencji
często nie są odpowiednio wydajni.
•
Brak kalkulowania kosztów dostaw
owoców do stacji pakujących oraz
zwrotu skrzyń
Czasy, kiedy to producent przywoził
towar „na gotowo”, się kończą. Każde-
go dnia musimy wywieźć skrzynie, a
następnie zwieźć do stacji pakujących
owoce. Samochody są nieefektywne
przy takich kursach. W efekcie trans-
port jest dużym składnikiem kosztów
końcowych.
Średni koszt transportu to około 3-6
groszy do kg (w zależności od odle-
głości).
•
Brak kalkulowania zwrotów, rekla-
macji
Ze względu na obrót świeżymi owo-
cami, reklamacje i zwroty nie są rzad-
kością i stanowią codzienność działań
operacyjnych. Aby normalnie funkcjo-
nować, musimy je brać pod uwagę. W
szczególności w stosunku do wielu
firm handlowych, które tylko pełnią
rolę pośrednika i mają za zadanie za-
mknąć transakcję zawsze na plusie
przerzucając ryzyko na dostawcę. Nie
możemy zapominać, że sprzedajemy
naturalny produkt który różnie potrafi
się zachować.
Przymarżachwynoszących czasami 1
% może się okazać, że wartość rekla-
macji decyduje o dalszym losie pro-
ducenta/grupy producenckiej/firmy
handlowej.
•
Brak kalkulowania kosztów chłod-
nictwa i przechowalnictwa
Aby zachować jakość sprzedawanego
jabłka, powinniśmy bardzo wcześnie
oferować towar z kontrolowanej at-
mosfery. Przechowalnictwo bardzo
zwiększa cenę surowca.
W szczególności po ostatnich pod-
wyżkach cen energii sięgających 70%!
Do ceny jesiennej powinniśmy doło-
żyć koszty:
o transportu zwozu owoców
o skrzyń
o logistyki magazynowej
o zabezpieczeń przechowalniczych
o amortyzacji komór
o monitoringu jakości
o energii
o zaangażowania finansowego do je-
siennego zakupu o dużo większego
odpadu produkcyjnego liczonego od
wszystkich wyżej wymienionych kosz-
tów
o kilkuprocentowej wysuszki.
•
Brak kalkulowania w cenach sprze-
Większe wymagania w stosunku do
bezpieczeństwa naszych jabłek po-
wodują, żew strukturze kosztówfirmy
certyfikacje i badania stanowią coraz
większą pozycję. Integrowana Pro-
dukcja, Global Gap, HACCAP, BRC,
badania laboratoryjne, firmy doradcze.
Szkolenia to w średniej wielkości gru-
pie wydatek na poziomie przynajmniej
300 000 zł rocznie!
WSKAZÓWKA: Do kilograma powin-
no się doliczać dodatkowe 1-2 grosze.
Oczywiście do powyższych kosztów
dochodzą stałe koszty związane z:
podatkami lokalnymi, administracją,
produkcją, magazynowaniem, utrzy-
maniem ruchu, handlem, ubezpiecze-
niami, itp.
Poniżej kalkulacja wyprodukowania
jednego kilograma jabłka o wysokich
wymaganiach jakościowych i wąskiej
specyfikacji (jabłko klasy premium w
kartonie 7 kg).
Powyższa cena nie uwzględnia kosz-
tów transportu oraz wielu innych
mniejszych kosztów wynikających z
prowadzenia działalności gospodar-
czej, chociażby takich jak nieuregulo-
wanie należności przez kupującego.
Poniżej informacja jak liczą Włosi,
Belgowie, Niemcy – poziom cen moż-
na określić dodając do ceny surowca
kwotę:
o Jabłko luz – 0,18 EUR/kg
o Jabłko podwójna wytłoczka – 0,21
EUR/kg
o Jabłko pojedyncza wytłoczka – 0,23
EUR/kg
o Jabłko torba – 0,17 EUR/kg
o Jabłko tacka – 0,25 EUR/kg
Powyższa kalkulacja jest jedynie wzo-
rem przedstawiającym sposób usta-
lania ceny. Ponadto finalna cena jest
regulowana poprzez wiele innych ele-
mentów, takich jak
m.in. jakość, wy-
barwienie, rynki zbytu ,itd.
Można powiedzieć, że w Polsce mamy
niższe koszty pracy i to prawda, ale po-
winno się przyjmować takie stawki jak
w/w, ponieważ mamy przynajmniej
dwukrotnie mniejszą wydajność.
We Włoszech sześcioosobowy zespół
na linii pakuje około 4400 kg jabłka na
godzinę, a w Polsce 1800-2200 kg i to
przy ładnym surowcu.
Należy przyznać, że w przeciągu
ostatnich 5 lat wielu producentów,
grup dostrzegło swoje błędy, zaczęło
liczyć swoje koszty.
Przed następnym sezonem warto
jeszcze raz przyjrzeć się rosnącym
kosztom i zadać sobie pytanie - czy
moje gospodarstwo, czy moja firma
będzie jeszcze funkcjonować za rok?
Jeżeli nieumiejętnie liczymy koszty,
to ktoś za to będzie musiał zapłacić.
Czy to będzie producent, firma? Na
pewno nie klient – i będziemiał rację!
22
Materiał sponsorowany
Gazeta Jabłonka, 18.12.2019 r.
Ile kosztuje przygotowanie
jabłka do sprzedaży?
W ostatnim czasie obserwujemy największą falę bankructw w branży handlu owocami i warzywami. Bankrutują producenci, grupy producenckie jak i
firmy prywatne. Czy można temu zapobiec? TAK, pod warunkiem, że sadownicy oraz podmioty wprowadzające owoce do sprzedaży zaczną prawidłowo
liczyć koszty. Zastosowanie się do poniższych zasad pozwoli na uzyskanie wyższych cen zarówno dla producentów, jak i grup producenckich czy firm
prywatnych.
Koszt kg jabłka dla wymagającego klienta. Jabłko premium.
Koszt na kg Komentarz
Jabłko do sortowania
1,00 zł
koszt zakupu u producenta
Koszty transportu do stacji pakującej
0,06 zł
w zależności gdzie jest
zlokalizowany dostawca od
0,03 zł do nawet 0,1 zł. Koszt
ten również dotyczy
odwiezienia opakowań.
Jabłko gotowe do sortowania w stacji
pakującej
1,06 zł
koszt jabłka powiększony o
koszty transportu
Koszt uzyskania jabłka klasy premium
0,53 zł
około 50 procent jabłek przy
sortowaniu należy odrzucić za
brak wystarczających
parametrów(wybarwienia,
wielkości, jędrności). Te owoce
są niesprzedawalne lub
sprzedawalne poniżej ceny ich
zakupu.
Jabłko po przesortowaniu (jabłko
klasy premium)
1, 59 zł
Pozostałe koszty ukryte
a) amortyzacja
0,10 zł
koszty amortyzacji budynków i
maszyn
b) rozważka
0,03 zł
3 proc. od średniej wartości
surowca
c) wysuszka
0,01 zł
1 proc. miesięcznej rotacji
d) reklamacje
0,01 zł
e) certyfikacje, badania
0,02 zł
Jabłko do produkcji
1,76 zł
a) koszty magazynowe, sortowania,
pakowania
0,14 zł
średni koszt za stacji
pakujących
Jabłko z kosztami pracy magazynu 1,90 zł
Koszty opakowania dla jabłka
"wytłoczka 7 kg"
a) karton
0,26 zł
średni koszt kartonu na 7kg
b) wytłoczka
0,04 zł
koszt wytłoczki plastikowej. Do
papierowej wytłoczki trzeba
dodać 0,01 zł/kg.
c) stiker
0,02 zł
koszt stikera z jego naklejeniem
d) paleta, kątownik, taśma, etykiety 0,03 zł
średnie koszty paletyzacji
Jabłko, EXW magazyn sprzedającego 2,25 zł
koszty administracji, sprzedaży,
zakupu, księgowości, logistyki, działu
utrzymania ruchu, finansowe, energii,
ubezpieczeń, podatków od
nieruchomości
0,18 zł
Jabłko, EXW magazyn sprzedającego
z uwzględnieniem kosztów
działalności operacyjnej
2, 43 zł
Cena, za jaką powinno się
oferować towar dobrej jakości
na tzw. rampie