Terapia manualna szansą na zdrowie dla dzieci i dorosłych

Metoda Vojty, której zadaniem jest rehabilitacja ruchowa dzieci powstawała przez blisko dwadzieścia lat, w latach 50-70 XX wieku. Jej autor, czeski neurolog dziecięcy, profesor Vaclav Vojta, przez wiele lat pracował w dwóch szpitalach: jednej z praskich klinik dziecięcych, gdzie badał rozwój ruchowy noworodków oraz niemowląt, i w ośrodku w Żeleźnicach, w którym leczono dzieci dotknięte mózgowym porażeniem dziecięcym.  Był to czas, kiedy na całym świecie intensywnie poszukiwano sposobu, który pomógłby dzieciom z zaburzeniami ruchowymi, które wynikały z uszkodzeń centralnego układu nerwowego.
Metoda Vojty polega na rehabilitacji ruchowej niemowląt. Rehabilitacja ta wykorzystuje możliwości rozwojowe dziecka w początkowym okresie jego życia. Stymuluje się strefy wyzwalania, czyli ściśle określone punkty na ciele, pod wpływem czego dziecko wykonuje tzw. czynność motoryczną i osiąga idealny wzorzec ruchowy. Pod wpływem stymulacji dochodzi do rozrostu drzewa dendrytowego komórki nerwowej, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia i do wzrostu połączeń między wypustkami neuronów sąsiadujących.
Dziś metodę Vojty stosuje się przede wszystkim u dzieci z uszkodzeniami centralnego ośrodka nerwowego, a także u wcześniaków (o ile ich stan tego wymaga) i dzieci z ortopedycznymi wadami postawy. Poprawia się unerwienie mięśni a wraz z nim poprawia ich motoryczność i siła.

Na ratunek niemowlętom
Terapia Vojty znajduje zastosowanie u pozornie zdrowych niemow­ląt, które na pewnym etapie wykazują niepokojące symptomy, np. obracają główkę tylko w jedną stronę albo napi­nają się dziwnie w łóżeczku, z płaczem odrzucając głowę w tył. Wskazaniem do terapii są również wszelkiego rodza­ju przykurcze i asymetrie ciała, a także zaburzenia ssania czy połykania, nie­prawidłowy uchwyt, brak koordynacji ciała czy poważne zaburzenia równo­wagi. Metoda Vojty ma bowiem wpływ nie tylko na kościec i mięśnie, ale także motorykę twarzy, funkcje oddecho­we, system nerwowy, a także psychi­kę dziecka i jego sposób postrzegania świata. Poza wyżej wymienionymi rehabilitacja metodą Vojty jest przede wszystkim deską ratunku dla niemowląt dotknię­tych porażeniem mózgowym, dysplazją stawów biodrowych czy skoliozą.
Ćwiczenia można zacząć już od pierwszego miesiąca życia, który jest optymalny z punktu widzenia perspektyw skutecz­ności, ale nie ma przeciwwskazań, aby terapii poddać dziecko roczne czy pię­cioletnie. Metodę Vojty wykorzystuje się nawet u dorosłych po przebytych udarach, cierpiących na schorzenia neurologiczne wpływające na koordynację ciała.

PIERWSZE objawy dziecka, które mogą zaniepokoić rodziców to:
•trudności z zasypianiem, zbyt mała ilość snu, problemy podczas karmienia (brak odruchu ssania), częste lub obfite ulewania (zaburzenie napięcia mm - refluks);
•nadmierny spokój dziecka, brak zainteresowania twarzą ludzką, brak kontaktu wzrokowego, brak wodzenia wzrokiem za zabawka pod koniec 2-msc życia;
•częsty, uporczywy płacz bez wyraźnego powodu, ostry krzyk, nadmierne reakcje lękowe podczas codziennej toalety dziecka, kąpieli, podczas zmiany pozycji;
•prężenie nóżek (jednej lub obu), baletowe ustawienie stóp, zaciskanie piąstek z kciukami schowanymi w dłoniach (jednej lub obu);
•drżenia kończyn lub bródki, drgawki, bezdechy;
•asymetria ułożenia, prężenia ciała i odginanie głowy do tyłu, „mostki”
•nadmierny opór lub wiotkość mięśniowa zauważalna podczas opieki przy dziecku
•brak równowagi i niechęć w leżeniu na brzuchu po 3 miesiącu życia i kolejnych miesiącach;
•obrót tylko na jeden bok, ciągłe cofanie łokci.

Wskazania do stosowania metody Vojty:
1. Przykurcze w stawach
2. Skolioza i nieprawidłowości w obrębie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa
3. Lekkie zaburzenia ośrodkowej koordynacji nerwowej z asymetrią
4. Kręcz szyi pochodzenia mięśniowego i nerwowego
5. Opóźnienie rozwoju psychosomatycznego
6. Zaburzenia postawy ciała i pionowej osi ciała
7. Niedowłady i porażenia nerwów obwodowych
8. Miopatie uwarunkowane genetycznie
9. Średniociężkie i ciężkie zaburzenia ośrodkowej koordynacji nerwowej
10. Rozszczep kręgosłupa, wodogłowie, przepuklina oponowo rdzeniowa
11. Wady wrodzone (choroby mięśni, Arthrogrypoza)
12. Zespół Downa i inne zespoły wiotkie
13. Dysplazja stawu biodrowego
14. Mózgowe porażenie dziecięce
15. Stopa końsko-szpotawa

mgr Damian Grotek

Fizjoterapeuta, Terapeuta manualny, Fizjoterapeuta dzieci i niemowląt

Ukończyłem studia magisterskie na Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Moją pasją jest pomaganie ludziom po przez ich usprawnianie i uwalnianie ich od bólu. Koncentruję się na pacjencie, na jego ciele oraz strefie emocjonalnej, a nie tylko na bolesnym miejscu. W pracy wykorzystuję szereg technik wyuczonych podczas bardzo wielu kursów i szkoleń, które dostosowuję indywidualnie do pacjenta. Model takiego postępowania pozwala mi być bardzo skutecznym i przynosić zadowalające efekty zarówno dla pacjenta i dla mnie. Dzięki doświadczeniu zdobytemu przez lata nauki pracuję z pacjentami w różnym wieku i różnymi schorzeniami, a także ze sportowcami. Obecnie jestem fizjoterapeutą Reprezentacji Polski Mężczyzn w Siatkówce na Siedząco.
Zajmuję się holistyczną terapią manualną, terapią tkanek miękkich, terapią powięziową co pozwala skutecznie pracować z bólem kręgosłupa i głowy, a także stawów obwodowych. W terapii dzieci i niemowląt stosuję metodę wg Vaclava Vojty.


Holistyczna Terapia Manualna dr. A. Rakowskiego dla dorosłych

to nowoczesny, medyczny system leczenia dysfunkcji narządu ruchu, w których następstwie pojawiają się różne dolegliwości, najczęściej w postaci bólu.
Terapia manualna, bo dotyczy narządu ruchu. Holistyczna, bo widzi człowieka całościowo. W swojej koncepcji traktuje nierozdzielnie duchowość i fizyczność. Zatem w terapii uwzględnia wpływ stresu na ciało i odwrotnie.
W zabiegach stosuje się bezpieczne i niezwykle skuteczne techniki ręczne (dawniej nazywane „nastawianiem” kręgosłupa) oraz odruchowe. Polegają one na mobilizacjach, manipulacjach na stawach kręgosłupa i kończyn a także na oddziaływaniu na tkanki miękkie (mięśnie, powięzi, więzadła, ścięgna), za ich pośrednictwem na układ nerwowy. Równolegle prowadzi się edukację w zakresie roli stresu. Tę część nazwano terapią edukacyjną. Stosowana łącznie i indywidualnie z technikami manualnymi daje doskonałe efekty terapeutyczne.