Jubileusz obrońców ojczyzny
- wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
- Czytany 5733 razy
- Wydrukuj

W piątek, 30 czerwca 1. Grójecki Ośrodek Radioelektroniczny w Ogrodzienicach świętował swoje 60-lecie.
Pierwszą część uroczystości stanowiła polowa msza święta, której przewodniczył ks. major Kryspin Rak, a asystowali mu ks. prałat Stefan Kazulak, dziekan dekanatu grójeckiego oraz ks. Zbigniew Suchecki, proboszcz parafii św. Mikołaja Biskupa w Grójcu. W nabożeństwie wzięli udział dowódcy jednostki, jej obecni i byli żołnierze, kombatanci, rodziny żołnierzy oraz liczni przyjaciele Ośrodka. Wśród gości znalazł się też dr Maciej Doruchowski, krewny podpułkownika Jana Kowalewskiego, patrona ogrodzienickiej jednostki.
Pomnik mistrza szyfrów
Po nabożeństwie żołnierska defilada przemaszerowała przed pomnik podpułkownika Jana Kowalewskiego. Pod tablicą upamiętniającą tego genialnego szyfranta, bohatera wojny polsko-bolszewickiej kwiaty składali żołnierze, kombatanci oraz zaproszeni goście. Przy okazji dowódca jednostki płk. Andrzej Kozera poinformował, że rozpoczęto starania, by sprowadzić do Polski prochy podpułkownika.
Ppłk. Jan Kowalewski został patronem 1. Grójeckiego Ośrodka Radioelektronicznego decyzją Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 grudnia 2011 roku
Uczył Japończyków
Biografia Jana Kowalewskiego to materiał na film szpiegowski. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii rosyjskiej, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości tworzył polski radiowywiad. W 1919 roku złamał kody Armii Czerwonej, co wydatnie przyczyniło się do naszego zwycięstwa w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po wojnie z sukcesami uczył radiowywiadu Japończyków, za co został uhonorowany Orderem Wschodzącego Słońca. Natomiast w latach 1928-1933 był attaché wojskowym w Moskwie.
Żądanie Stalina
Swoje niezwykłe umiejętności wykorzystywał także podczas II wojny światowej. Kierował m. in. Placówką Łączności z Kontynentem oraz centralą informacyjną z krajów kontynentu w Lizbonie. Prowadził rozległe operacje wywiadowcze na terenie całej Europy. Brał udział w rokowaniach z przedstawicielami Węgier, Rumunii i Włoch w sprawie wystąpienia tych krajów z koalicji z Niemcami.
O istocie pracy Jana Kowalewskiego niech świadczy fakt, że w 1944 roku został odwołany z lizbońskiej placówki na wyraźne żądanie Stalina.
Po wojnie Kowalewski pozostał w Wielkiej Brytanii. Wydawał miesięcznik „East Europe and Soviet Russia”, współpracował z Radiem Wolna Europa. Zmarł w 1965 roku w Londynie.
Wyróżnienia dla bohaterów
Dalsza część uroczystości odbyła się na placu apelowym jednostki. Był to moment szczególny dla kilkunastu żołnierzy Ośrodka, którzy otrzymali awans na wyższy stopień wojskowy. Pułkownik Andrzej Kozera wyróżnił także swoich podwładnych, przyznając im: nagrody uznaniowe, premie indywidualne, tytuły honorowe „Zasłużony Żołnierz RP”, listy gratulacyjne, zdjęcia na tle sztandaru, urlopy nagrodowe, dyplomy uznania i pochwały. Jeden żołnierz odebrał również odznaczenie „Gwiazda Afganistanu” za uczestnictwo w Polskim Kontyngencie Wojskowym w Afganistanie.
Podczas święta 1. Grójecki Ośrodek Radioelektroniczny został uhonorowany również Złotym Krzyżem Honorowym Związku Piłsudczyków Rzeczpospolitej Polskiej.
Pułkownik Kozera podczas uroczystego apelu podziękował także swojemu zastępcy ppłk. Jackowi Klatce, który wkrótce opuści jednostkę, by służyć w strukturach NATO. Dowódca wręczył mu w dowód uznania szablę oficerską.
Uroczystość zwieńczyła wspaniała defilada przy akompaniamencie wojskowej orkiestry.
Dominik Górecki