Elastyczny czas pracy tylko w porozumieniu z pracownikami

Zmiany wprowadzone do Kodeksu Pracy w zakresie uelastycznienia czasu pracy zostały z radością przyjęte przez wielu przedsiębiorców. Pomimo wejścia nowelizacji w życie już jakiś czas temu, bo 23 sierpnia 2013 r., ciągle wzbudza ona wśród pracowników wiele wątpliwości. Nowe przepisy uzależniają wprowadzenie zmian czasu pracy w organizacji od zgody związków zawodowych. Obawy co do nieuczciwego wykorzystywania zmian nowelizacyjnych towarzyszą więc głównie pracownikom małych firm, w których nie ma związków ani innej reprezentacji załogi.

Znowelizowany Kodeks Pracy stanowi w tym aspekcie, że wprowadzenie wydłużonego okresu rozliczeniowego oraz ruchomego czasu pracy wymaga uzgodnienia z pracownikami. Nie ma zatem możliwości, by pracodawca sam zdecydował o wprowadzeniu zmian dotyczących czasu pracy. Uzgodnienia te dokonywane są z zakładową organizacją związkową, jeśli taka w firmie istnieje, a w przypadku braku związków zawodowych z radą pracowników lub w inny sposób wybranymi ich przedstawicielami.

Przepisy Kodeksu Pracy nie regulują sposobu powoływania przedstawicieli pracowników. Często jest on określany przez  pracodawcę w regulaminie pracy lub odrębnym obwieszczeniu przekazanym ogółowi pracowników. Najczęściej stosowanymi formami wyłonienia przedstawicieli załogi wydają się, zależnie od struktury firmy, zebranie wszystkich pracowników i głosowanie lub pisemne wybory według procedury określonej przez pracodawcę. Pomimo decydowania przez pracodawcę o kwestiach organizacyjnych związanych z głosowaniem nie może on oczywiście samodzielnie wskazać reprezentacji pracowniczej ani wpływać w jakikolwiek sposób na proces wyboru poszczególnych jej członków.

W przypadku, gdy pracownicy nie będą zainteresowani powołaniem swoich przedstawicieli lub nie będzie chętnych kandydatów może dojść do powstania sytuacji patowej. Dzieje się tak najczęściej w sytuacji, gdy pracownicy niezainteresowani proponowanymi zmianami organizacyjnymi celowo unikają wyłonienia reprezentacji, by zablokować w ten sposób wprowadzenie niekorzystnych zmian. Pracodawca może próbować takie nieprzewidziane przeszkody ominąć poprzez zapewnienie minimum środków technicznych i organizacyjnych niezbędnych pracownikom do wyboru reprezentacji (np. w postaci pisemnej procedury wyborczej i organizacji zebrania załogi).

Jeżeli, pomimo zapewnienia przez pracodawcę możliwości wyłonienia reprezentacji, pracownicy nie dokonają wyboru swoich przedstawicieli pracodawca może wprowadzić modyfikacje w systemie czasu pracy bez konsultacji z załogą. Wprowadzone w ten sposób zmiany są dla pracowników wiążące tylko jeśli pracodawca będzie w stanie udowodnić, że dokonał wszystkich niezbędnych czynności mających na celu umożliwienie pracownikom przeprowadzenia wyborów.

Sprawy z zakresu prawa pracy są często zawiłe dlatego warto, przed podjęciem jakichkolwiek działań, udać się do radcy prawnego z prośbą o poradę, dzięki czemu możemy w przyszłości zaoszczędzić sobie nerwów i cennego czasu.